เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 2568 คณะผู้แทนประกอบด้วยนักวิจัยจากโครงการพัฒนานวัตกรรมจากสาหร่ายเพื่อการดักจับคาร์บอนและผลิตผลิตภัณฑ์ชีวภาพ Prof. Lene Lange (ผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐกิจชีวภาพ) และเจ้าหน้าที่จาก Hub Net Zero และ หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนากำลังคน และทุนด้านการพัฒนาสถาบันอุดมศึกษา การวิจัยและการสร้างนวัตกรรม (บพค.) ได้เดินทางไปศึกษาดูงานการเพาะเลี้ยงสาหร่ายทะเลในจังหวัดเพชรบุรี เพื่อสำรวจแนวทางการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาสนับสนุนการผลิตในอนาคต
คณะได้เข้าเยี่ยมชมโครงการฟาร์มทะเลตัวอย่างแบบผสมผสานตามพระราชดำริ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และฟาร์มเอกชนจำนวนสองแห่ง ได้แก่ แฟมิลี่ฟาร์ม และฟาร์มคุณชาย เพื่อศึกษารูปแบบการเพาะเลี้ยงและปัญหาความท้าทาย
โครงการฟาร์มทะเลตัวอย่างแบบผสมผสานตามพระราชดำริ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถเป็นศูนย์การเรียนรู้ด้านการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอย่างยั่งยืนสำหรับเกษตรกรและประชาชนทั่วไป โดยส่งเสริมการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำแบบปลอดของเสีย (zero-waste aquaculture) ที่ผสมผสานการเพาะเลี้ยงกุ้ง ปลา หอยเป๋าฮื้อ สาหร่ายทะเล อาร์ทีเมีย ตลอดจนการทำนาเกลือ โครงการฯ มีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมให้เกษตรกรในพื้นที่หันมาเพาะเลี้ยงสาหร่ายทะเล โดยเฉพาะ สาหร่ายพวงองุ่นและสาหร่ายผักกาดทะเล ซึ่งเป็นทางเลือกใหม่ทดแทนการเลี้ยงกุ้งที่ประสบปัญหาโรคระบาด
คณะผู้เยี่ยมชมได้เห็นกระบวนการเพาะเลี้ยงสาหร่ายทะเลในเชิงพาณิชย์ที่แฟมิลี่ฟาร์ม และฟาร์มคุณชาย โดยที่ฟาร์มแฟมิลี่ฟาร์มมีการเลี้ยงทั้งสาหร่ายพวงองุ่นและสาหร่ายผักกาดทะเล ซึ่งสาหร่ายพวงองุ่นเลี้ยงในบ่อดินที่เคยใช้เลี้ยงกุ้ง ส่วนสาหร่ายผักกาดทะเลเพาะเลี้ยงในถัง ขณะที่ฟาร์มคุณชายเพาะเลี้ยงเฉพาะสาหร่ายพวงองุ่นในบ่อดิน
เกษตรกรทั้งสองฟาร์มได้สะท้อนถึงปัญหาหลักของการเพาะเลี้ยง เช่น การเจริญเติบโตของสาหร่ายชนิดอื่นที่ไม่ต้องการ และปริมาณฝนในฤดูฝนที่ทำให้ความเค็มของน้ำลดลง ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของสาหร่ายพวงองุ่น ปัจจุบันฟาร์มทั้งสองใช้วิธีเพาะแบบหว่านซึ่งต้องเก็บเกี่ยวด้วยแรงงานคน ซึ่งหากปรับเปลี่ยนเป็นวิธีเพาะเลี้ยงแบบเชือก (longline method) จะทำให้การเก็บเกี่ยวง่ายและใช้แรงงานน้อยกว่าได้
การศึกษาดูงานในครั้งนี้ช่วยให้คณะนักวิจัยได้รับข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับ ความท้าทายและโอกาสของการเพาะเลี้ยงสาหร่ายทะเลในประเทศไทย ซึ่งจะเป็นพื้นฐานในการพัฒนา นวัตกรรมและเทคโนโลยีใหม่ๆ เพื่อยกระดับประสิทธิภาพ ความยั่งยืน และความสามารถในการแข่งขันของการเพาะเลี้ยงสาหร่ายทะเล อันจะช่วยสนับสนุนเป้าหมายของประเทศด้าน การดักจับคาร์บอน การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอย่างยั่งยืน และการพัฒนาเศรษฐกิจชีวภาพ ในอนาคต
